«Δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός για την πώληση 12 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών σε funds, όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα». Με 20 λέξεις ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, έβαλε χθες το βράδυ την υπόθεση με το χρέος των Ασφαλιστικών Ταμείων, στη σωστή της βάση. Είχε προηγηθεί, βέβαια, δημοσίευμα του Reuters που περιέγραφε με χαρακτηριστική ακρίβεια, πώς θα γινόταν η διαδικασία. Τόνιζε δε ότι ο σχεδιασμός του εγχειρήματος ανήκει στον υφυπουργό Εργασίας, Νότη Μηταράκη. Είναι τουλάχιστον σπάνιο, ένας υπουργός να διαψεύδει δημοσίευμα, που έχει διαρρεύσει, μάλλον, ο… υφυπουργός του.
Του Χάρη Δημητρίου
Ουσιαστικά, η κυβέρνηση βρίσκεται απέναντι σε μια ξεκάθαρη κόντρα ανάμεσα σε δύο μέλη της. Πώς θα λήξει αυτή η κόντρα, θα φανεί τις επόμενες ημέρες. Πάντως, στο Μαξίμου δεν είναι καθόλου ευχαριστημένοι από αυτή την εικόνα που δείχνουν οι ένοικοι της Σταδίου 29… Ακόμα και έτσι πάντως, η πραγματικότητα είναι πως υπάρχουν πρακτικές δυσκολίες που κάνουν εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο να καταστεί εφικτό να μεταφερθεί χρέος από την Κοινωνική Ασφάλιση, σε κάποια funds, κατά το μοντέλο που εφαρμόστηκε στις τράπεζες.
Όπως από χτες είχε επισημάνει το asfalistiko.gr, εγείρονται τεράστια ζητήματα νομιμότητας. Αρχικά, δεν υπάρχει το νομοθετικό πλαίσιο για να ξεκινήσει μια τέτοια πρωτοβουλία. Ακόμα όμως κι αν δημιουργηθεί, ειδικοί της Κοινωνικής Ασφάλισης, εκφράζουν σοβαρές αμφιβολίες για το εάν θα καλύπτεται από συνταγματικότητα. Αιτία είναι ότι το χρέος προς τα Ταμεία, αφορά ποσά για να λάβει σύνταξη ο εργαζόμενος στη λήξη του εργασιακού του βίου και τα οποία δεν αποδόθηκαν. Αν τώρα αυτά τα ποσά, υπό μορφή χρέους, μεταφερθούν σε κάποιο fund, τότε δημιουργείται θέμα καταβολής της μελλοντικής σύνταξης. Άλλωστε, το κράτος ήδη από το 2016 έχει δεσμευτεί να καταβάλλει μόνο την εθνική σύνταξη. Το υπόλοιπο ποσό ανήκει στην ανταποδοτική σύνταξη. Από ποιες εισφορές, λοιπόν, θα προκύπτει; Από ένα χρέος που θα έχει μεταφερθεί σε κάποιο fund;
Επίσης, η μεταφορά του όποιου χρέους, όπως ήταν η χθεσινή διαρροή, δεν θα γίνει στην απόλυτη τιμή του, αλλά σε αισθητά χαμηλότερη. Έτσι λειτουργούν τα funds. Με βάση το ρίσκο που αναλαμβάνουν, προσφέρουν μια τιμή χαμηλότερη από εκείνη που αγοράζουν το χρέος. Άρα στην περίπτωση των 12 δισ. ευρώ που αναφέρθηκε στο δημοσίευμα, θα ήταν ευτύχημα αν ο ΕΦΚΑ λάμβανε ως αντίτιμο ένα ποσό 2-3 δισ. ευρώ στην καλύτερη περίπτωση. Άρα, η Κοινωνική Ασφάλιση δεν θα πάρει πίσω τα ποσά που της οφείλονται, παρά μόνο ένα μικρό μέρος από αυτά. Συνεπώς, τίθεται πάλι θέμα εύρεσης των ποσών που απαιτούνται για να καλυφθεί το ανταποδοτικό σκέλος της σύνταξης των εργαζόμενων.
Ερωτήματα επίσης προκύπτουν και από τον ίδιο τον τρόπο διαχείρισης του χρέους, έως σήμερα: Το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) έχει αναλάβει να συγκεντρώσει και να διεκδικήσει το σύνολο του χρέους προς την Κοινωνική Ασφάλιση, που σήμερα ανέρχεται στα 35,5 δισ. ευρώ. Από αυτά, αν και ακόμα δεν έχουν προσδιοριστεί με απόλυτη ακρίβεια, θεωρούνται ανεπίδεκτα είσπραξης τα 15 δισ. ευρώ, το λιγότερο. Πρόκειται για χρέη που έχουν συσσωρευτεί στην Κοινωνική Ασφάλιση εδώ και δεκαετίες και προέρχονται από επιχειρήσεις, που στη συντριπτική τους πλειονότητα, έχουν βάλει «λουκέτο» εδώ και καιρό. Άρα, περιορίζεται σημαντικά το ποσό του χρέους, από το οποίο ένα μέρος του θα μεταφερθεί στα funds. Ακόμα κι αν δεχτούμε ότι η επιλογή θα γίνει για επιχειρήσεις που χρωστούν πάνω από 100.000 ευρώ η κάθε μία, είναι προφανές ότι δημιουργείται πρακτικό πρόβλημα, σε ό,τι αφορά την αντίδρασή τους. Ενδεχόμενο χρέος που θα βρίσκεται στα funds γιατί να εξοφληθεί;
Και ποια θα είναι η ποινή που θα επιβάλλεται στις επιχειρήσεις, στην περίπτωση που επιλέξουν τη μη πληρωμή του; Θα κινδυνεύουν με απορρόφησή τους από τα funds; Ζήτημα πρακτικά πολύ λεπτό, μιας και όπως αναφέρθηκε το χρέος αυτό, αφορά την Κοινωνική Ασφάλιση.
Για όλους αυτούς τους λόγους, ο Γιάννης Βρούτσης προχώρησε χθες σε μια λιτή διάψευση. Την ώρα που προσπαθεί να διορθώσει τις αντισυνταγματικές διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου, κατ’ εντολήν ΣτΕ, ανοίγει ένα «νέο μέτωπο» από τον υφυπουργό του χωρίς αιτία. Είναι ξεκάθαρο ότι έπρεπε να το μαζέψει…
Μόνο έτσι άλλωστε, θα μπορούσε να αναδειχθεί η είδηση ότι ο ίδιος ο Κ. Μητσοτάκης προανήγγειλε τις αλλαγές που έρχονται στο Ασφαλιστικό. Αλλαγές που εστιάζονται στην απελευθέρωση της επιλογής των ασφαλιστικών εισφορών που θα καταβάλλουν οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι, με βάση τις επτά ασφαλιστικές κλάσεις που θα δημιουργηθούν. Οι ασφαλισμένοι βέβαια, θα γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι με βάση την επιλογή τους, θα προκύψει και ανάλογη σύνταξη. Άρα, όσο ψηλότερη ασφαλιστική κλάση επιλέξουν, τόσο αντίστοιχα ψηλότερη σύνταξη θα λάβουν στη λήξη του εργασιακού τους βίου, αλλά και το αντίθετο. Επίσης, η διαδικασία αποσυνδέεται από την ηλικία του ασφαλισμένου και από την προϋπηρεσία του.
