Οι γυναίκες που άργησαν να έχουν την πρώτη περίοδο (εμμηνόρροια), οι οποίες εισέρχονται πρόωρα σε εμμηνόπαυση ή έχουν κάνει υστερεκτομή (χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης της μήτρας), αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο για εκδήλωση άνοιας, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα.
Είναι η πρώτη μελέτη που κάνει συσχέτιση ανάμεσα στα λιγότερα αναπαραγωγικά χρόνια (ο κύκλος μεταξύ της έναρξης και παύσης περιόδου), άρα σε μικρότερη έκθεση της γυναίκας σε επίπεδα ορμονών οιστρογόνων, και στον αυξημένο κίνδυνο για την εμφάνιση άνοιας.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την δρ Πάολα Γκίλσαντζ (Paola Gilsanz), του ιατρικού ερευνητικού κέντρου Kaiser Permanente του Όκλαντ της Καλιφόρνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Neurology της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, ανέλυσαν στοιχεία για 6.137 γυναίκες σχετικά με την πρώτη περίοδό τους, την έναρξη της εμμηνόπαυσης και το αν είχαν κάνει υστερεκτομή.
«Επειδή οι γυναίκες έχουν 50% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άνοια κατά τη διάρκεια της ζωής τους από τους άνδρες, είναι σημαντικό να μελετήσουμε τους ιδιαίτερους παράγοντες κινδύνου για τις γυναίκες, που θα μπορούσαν τελικά να μας οδηγήσουν σε πιθανές παρεμβάσεις», δήλωσε η υπεύθυνη της μελέτης.
Κατά την έρευνα, η μέση ηλικία της πρώτης περιόδου
των συμμετεχόντων ήταν τα 13 έτη, της εμμηνόπαυσης τα 45 έτη (άρα η μέση διάρκεια αναπαραγωγικής ζωής τα 32 έτη), ενώ η μία στις τρεις (ποσοστό 34%) είχε κάνει υστερεκτομή. (Για τις γυναίκες που δεν είχαν κάνει υστερεκτομή, η μέση ηλικία της εμμηνόπαυσης ήταν τα 47 και ο μέσος συνολικός αριθμός αναπαραγωγικών ετών τα 34 έτη – αυξημένα δηλ. κατά 2).
Στη συνέχεια, οι γυναίκες αυτές παρακολουθήθηκαν κατά πόσο εμφάνισαν άνοια αργότερα στη ζωή τους, κάτι που τελικά συνέβη στο 42%. Διαπιστώθηκε ότι όσες γυναίκες είχαν την πρώτη περίοδο στα 16 χρόνια τους ή αργότερα, είχαν κατά μέσο όρο 23% μεγαλύτερο κίνδυνο για άνοια στο μέλλον, σε σχέση με όσες είχαν εμμηνόρροια πριν τα 13.
Από τις 258 γυναίκες που είχαν τον πρώτο κύκλο εμμηνορρυσίας σε ηλικία 16 ετών και άνω, 120 αργότερα ανέπτυξαν άνοια, σε σύγκριση με 511 από τις 1.188 γυναίκες που είχαν τον πρώτο κύκλο της εμμήνου ρύσης τους σε ηλικία 13 ετών.
Επίσης όσες είχαν εμμηνόπαυση πριν την ηλικία των 47 ετών, είχαν 19% μεγαλύτερη πιθανότητα άνοιας, σε σχέση με τις γυναίκες που είχαν εμμηνόπαυση μετά τα 47. Από τις 1.645 γυναίκες που εισήλθαν στην εμμηνόπαυση στα 47 ή νωρίτερα, 700 αργότερα ανέπτυξαν άνοια, σε σύγκριση με 1.052 από τις 2.402 γυναίκες που εισήλθαν στην εμμηνόπαυση σε ηλικία 47 ετών και άνω.
Όταν εξετάζουμε τα συνολικά έτη αναπαραγωγής, από την ηλικία της πρώτης περιόδου έως την ηλικία της εμμηνόπαυσης, οι γυναίκες που είχαν λιγότερα από 34 χρόνια, εμφάνισαν 20% μεγαλύτερο κίνδυνο άνοιας από ό,τι οι γυναίκες που είχαν 34 ή περισσότερα αναπαραγωγικά έτη. Από τις 1.702 γυναίκες που είχαν λιγότερα από 34 συνολικά αναπαραγωγικά έτη, 728 αργότερα ανέπτυξαν άνοια, σε σύγκριση με 1.024 από τις 2.345 γυναίκες που εισήλθαν στην εμμηνόπαυση σε ηλικία 47 ετών και άνω. Οι γυναίκες που είχαν υστερεκτομή είχαν 8% μεγαλύτερο κίνδυνο άνοιας από αυτές που δεν είχαν κάνει.
Τα αποτελέσματα της μελέτης συνυπολόγησαν, με την προσαρμογή των ερευνητών, και άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον κίνδυνο άνοιας των γυναικών, όπως το κάπνισμα, ο διαβήτης και η υψηλή αρτηριακή πίεση.
«Τα επίπεδα οιστρογόνων μπορεί να ανεβοκατεβαίνουν κατά τη διάρκεια ζωής μιας γυναίκας», δήλωσε η Π. Γκίλσαντζ. «Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι η μικρότερη έκθεση σε οιστρογόνα κατά τη διάρκεια της ζωής συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Ωστόσο, ενώ η μελέτη μας ήταν μεγάλη, δεν είχαμε αρκετά δεδομένα για να υπολογίσουμε άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα επίπεδα των οιστρογόνων, όπως η εγκυμοσύνη, η θεραπεία υποκατάστασης ορμονών ή ο έλεγχος των γεννήσεων»…
Η μελέτη υποστηρίχθηκε από το Αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο για τη Γήρανση.